Afgelopen twee jaar hebben we met de Vitaal Thuis: Ziekenhuiszorg Thuis-coalitie veel in beweging gebracht. Samen hebben we gewerkt aan ‘de juiste zorg op de fijnste plek’-oplossingen en de daarvoor benodigde proces-, contract- en systeeminnovaties. Vitaal Thuis heeft de wind in de rug.

De overheid investeert de komende jaren 90 miljoen voor de inzet van technologie bij zorg thuis. Zorgverzekeraars zetten in op meerjarencontracten om zorg naar huis te brengen. De Nederlandse Zorgautoriteit gaat de inkoop van e-health bij zorginkoop bevorderen. De IGJ heeft een toetsingskader ‘Inzet van e-Health door zorgaanbieders’ opgesteld en gaat hiermee toezien op kwaliteit en veiligheid.

Prachtige ontwikkelingen. Maar we zijn er nog niet. Het is nu juist van belang om, met elkaar, deze ambities te vertalen naar praktische oplossingen, beschikbaar voor alle Nederlanders, om met een goede kwaliteit van leven zelfstandig te kunnen blijven wonen. Dat is ook waar we het komende jaar op gaan inzetten: sneller en beter implementeren. 2019 is het jaar waarin we slimme zorg thuis naar ‘the next level’ brengen.

We geven gehoor aan de vraag om de diepte in te gaan en dit project-, regio- of thema-specifiek verder te verkennen. We hebben daarom een programma uitgewerkt waarin ruimte is voor deze verdieping. De kracht van de coalitie is anderzijds ook het bij elkaar brengen van de opgedane kennis en ervaring om hier vervolgens zelf mee aan de slag te gaan. Komend jaar ziet het programma er als volgt uit:


Werkgroep Structurele bekostiging

  • Op 23 januari, tijdens de Nationale eHealthweek, organiseerden wij in samenwerking met de Vliegwiel coalitie van de Patiëntenfederatie een masterclass over contractinnovatie. In de masterclass zijn een aantal handige instrumenten aan bod gekomen om met contractinnovatie aan de slag te gaan. Zo presenteerden wij hier ook het vernieuwde Stappenplan Contractering.
  • We beogen aankomend jaar de masterclass over contractinnovatie te herhalen in de regio. In deze setting hebben we de regionale stakeholders die nodig zijn voor het maken van de financieringsafspraken bij elkaar, oftewel “the whole system in a room”.
  • Daarnaast werken we een aantal Quick Scan SROI’s uit rondom ziekenhuiszorg thuis toepassingen. Een Quick Scan SROI geeft snel inzicht in de maatschappelijke impact en de kosten en baten per stakeholder van een zorginnovatie. De uitkomsten geven een bruikbaar beeld om te besluiten of een project wel of niet moet starten, welke stakeholders betrokken moeten worden en hoe de verandering moet worden ingericht. Zo vormt het de basis voor de dialoog over contractinnovatie. Aankomende maanden werken we aan Quick Scan SROI’s met o.a. Livio, Ziekenhuisgroep Twente, Kwintes, Tunstall en de Nierstichting.


Werkgroep Specificatie en certificering

  • De afgelopen jaren werkte deze werkgroep, met deelnemers uit de zorg, het bedrijfsleven en kennisinstellingen, aan de Vitaal Thuis specificaties. Deze worden veel geraadpleegd en toegepast en hebben mede geleid tot een toename van de inzet van betrouwbare, bruikbare en betaalbare slimme zorg thuis. We gaan nu de specificaties doorontwikkelen tot een complete set van heldere, toetsbare kwaliteitscriteria. Om zo een volgende kwaliteitsimpuls te geven aan de inzet van slimme zorg thuis.
  • Op donderdag 24 januari, tijdens de E-health week vond een door Vitaal Thuis, NEN, Nictiz en WDTM georganiseerde informatiebijeenkomst plaats over de ontwikkeling van een keurmerk voor ‘slimme zorg thuis’. Doel van de bijeenkomst was om belanghebbenden te informeren en om te onderzoeken welke partijen net als de initiatiefnemers de noodzaak zien voor een complete set van heldere, toetsbare kwaliteitscriteria te ontwikkelen voor e-Health thuis. De informatiebijeenkomst krijgt dan ook een vervolg. Op 10 april 2019 zal de eerste werkgroep plaatsvinden waarin een start wordt gemaakt met het traject. Zie hier voor informatie en inschrijven.
  • Daarnaast vervolgen we de ontwikkeling en toepassing van NTA 8055 ‘Internet in woningen en gebouwen’. Deze NTA (Nederlands Technische Afspraak) kwam mede op initiatief van Vitaal Thuis in 2018 tot stand. Met deze NTA is een belangrijke stap gezet in kwaliteitsverbetering voor internet/wifi in én om de woning. De kwaliteit van internet  thuis is cruciaal voor het op grote schaal inzetten van betrouwbare, slimme zorg thuis.
  • Op 15 mei organiseren Techniek Nederland, Vitaal Thuis en andere initiatiefnemers een bijeenkomst waarin we NTA 8055 toelichten en het belang van deze NTA voor onder andere de ontwikkelingen op het gebied van slimme zorg thuis bespreken. Zie hier voor meer informatie en inschrijven.


Werkgroep Inbedding in de zorg

  • We werken een aantal implementaties van ziekenhuiszorg thuis toepassingen gedetailleerd uit. Wat is nodig, wie zijn betrokken, waar loop je tegenaan, wat moet je anders inrichten in het proces en hoe kun je dit in de keten en met elkaar oplossen?
    Voor de verdiepingstrajecten werken we samen aan o.a.:

    • COPD in Beeld – NAAST
    • Thuisdialyse – Nierstichting
    • Telebegeleiding Hartfalen – Vliegwiel
  • Eén van de obstakels in het opschalen van het gebruik van eHealth of technologie  toepassingen blijft de adoptie door de zorgprofessional en/of eindgebruiker. Wat kun je doen om de inbreng van het gebruikersperspectief goed te borgen? Gecombineerd met de coalitiebijeenkomst op 6 juni zullen we dit thema verder uitdiepen.


Relatie tot SET

De Stimuleringsregeling E-health Thuis (SET) heeft als doel het stimuleren van het op grotere schaal en structureel inzetten van e-health in de reguliere zorg aan en ondersteuning van mensen thuis. Onderdeel van de regeling is een ondersteuningsprogramma dat door VitaValley wordt uitgevoerd: SET-up. Hiermee zet de regeling extra in op het versnellen van de leercurve en het verbreden van kennis over de implementatie en het gebruik van e-health. Alhoewel SET niet primair op ziekenhuiszorg thuis is gericht zit er veel synergie met Vitaal Thuis. Daarom verbinden we SET-up met Vitaal Thuis. De kennis en producten vanuit Vitaal Thuis worden ingebracht in SET-up en vice versa. Uiteindelijk doel: Grootschalige inzet van e-health, beschikbaar voor alle Nederlanders, om met een goede kwaliteit van leven zelfstandig te kunnen blijven wonen.


Geplande bijeenkomsten

  • 10 april 13:00-15:30, NEN, Delft: Kick-off Keurmerk Slimme Zorg Thuis. Zie hier voor informatie en inschrijven.
  • 15 mei 13:00-18:00, KPN, Hilversum: Bijeenkomst over toepassing, nut en noodzaak van NTA 8055 – Internet in woningen en gebouwen. Zie hier voor meer informatie en inschrijven.
  • Donderdag 6 juni 13.30 – 17.30, VitaValley, Ede: Vitaal Thuis coalitiebijeenkomst en verdieping op het thema “e-Health voor zorgprofessionals”
  • Donderdag 21 november, VitaValley, Ede: 13.30 – 17.30: Vitaal Thuis coalitiebijeenkomst

 

Met de toetreding van KBO-PCOB heeft de health deal stimulering gezondheid door persoonlijke preventie via e-health nu ook het klantperspectief aan boord. De ambitie om ‘the whole system in the room’ te hebben is daarmee weer een stap dichterbij gekomen.

In deze health deal willen we bereiken dat alle Nederlanders gebruik kunnen maken van e-health om hun persoonlijke gezondheid in kaart te brengen. De infrastructuur daarvoor is voor werknemers aanwezig omdat ze er vanwege het periodiek medisch onderzoek gebruik van kunnen maken. Maar bijvoorbeeld voor senioren die met pensioen zijn zijn er geen voorzieningen.

Het belang van het klantperspectief is groot, immers: op deze groep van eindgebruikers richt de health deal zich. KBO-PCOB is de grootste seniorenorganisatie in Nederland en voorziet in belangenbehartiging van mensen vanaf 50 jaar. Directeur Manon Vanderkaa hierover: ‘Preventie is een van onze speerpunten. We hebben 800 plaatselijke afdelingen die mee kunnen denken in een gemeentelijke of wijkaanpak. Vaak zijn ze ook al verbonden met het regionale netwerk. Zo kunnen we aan nieuwe vormen van preventie op een constructieve manier bijdragen.

Naast een lokale inbreng zal KBO-PCOB ook vertegenwoordigd zijn in de landelijke stuurgroep van de health deal.


De deelnemende organisaties aan de health deal zijn op dit moment:
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Ministerie van Economische Zaken
Stichting Pharos Expertisecentrum Gezondheidsverschillen
Stichting Menzis Beheer
Nederlandse Hartstichting
Stichting Diabetes Fonds
Stichting Longfonds
Nierstichting Nederland
Nederlands Huisartsen Genootschap
Landelijke Huisartsen Vereniging
NIPED Prevention B.V.
Nederlandse Public Health Federatie
Stichting Institute for Positive Health
Gemeente Utrecht
KBO-PCOB
Stichting VitaValley (programmadirectie).

Het ontbreken van een volledige infrastructuur was één van de drijfveren van zestien partijen  om in 2018 de Health Deal ‘Stimulering gezondheid voor persoonlijke preventie via e-Health’ te starten. Het doel is om implementatieroutes te vinden waardoor alle Nederlanders van e-health voor persoonlijke preventie gebruik kunnen maken in 2021. In 2018 hebben de aangesloten partijen tien routes geïdentificeerd waarlangs dit mogelijk is én de knelpunten, oplossingen en oplossers in kaart gebracht. In de Health Deal worden de routes inmiddels in praktijk gebracht om te testen of we inderdaad een volledige infrastructuur kunnen bereiken.

 


Figuur 1: De geambieerde routes van de Health Deal

Wat gaan we doen?

De Health Deal kent een ambitieus programma. De groene routes in Figuur 1 volgen we op resultaten. We ondersteunen bedrijven in het inzetten van e-health voor persoonlijke preventie. De oranje routes bestaan vooral uit overleg, dat we initiëren. In de blauwe routes gaan landelijke en stedelijke partijen samen pilots ontwikkelen en uitvoeren. Naast het inbrengen van interventies op wijkniveau bevatten deze pilots ook social return on investment-analyses, effectstudies en advisering voor het bereiken van achterstandsgroepen. Alle betrokkenen zullen hun kennis delen in een landelijke community of practice. We hebben ‘the whole systeem in the room’ waarbij individuele partijen zich realiseren dat zij allen onderdeel zijn van de oplossing: een infrastructuur voor e-health voor persoonlijke preventie, voor alle Nederlanders.

Download hier het volledige verslag.

De gemeente Utrecht gaat deelnemen in de health deal “Stimulering gezondheid door persoonlijke preventie via e-health”. Utrecht wil hiermee verkennen welke additionele informatie e-health kan opleveren ten behoeve van de gemeentelijke gezondheidsmonitoring.

Strategisch beleidsadviseur volksgezondheid Marjoke Verschelling zegt hierover: ‘we zoeken voortdurend naar mogelijkheden onze Volksgezondheidsmonitor te vernieuwen. E-health biedt mogelijkheden die we graag willen verkennen, zeker gezien de teruglopende respons van het klassieke vragenlijstonderzoek’.

Utrecht is de eerste gemeente die deelneemt in de health deal.

 

VitaValley is trotse bewoner van het prachtige Landgoed Zonneoord, dat op de rand van de Veluwe en de nattere eng-gebieden ligt. Ooit was het landgoed een koloniehuis waar ‘bleekneusjes uit de grote stad’ konden aansterken. Nu is Zonneoord een broedplaats voor innovaties in de gezondheidszorg. Om nog meer ruimte voor innovatie te bieden, is Zonneoord in ontwikkeling. Onlangs bereikte de bouw van twee nieuwe paviljoens het hoogste punt.

Zonneoord is een ideale omgeving voor kleine en grote initiatieven, start-ups en reeds ‘gevestigde’ bedrijven die met innovaties impact in de gezondheidszorg willen realiseren. Bij de ontwikkeling van het landgoed wordt zorgvuldig rekening gehouden met de natuur, het landschap en het gebied waarin het ligt. De ontwikkeling creëert ruimte om zorginnovaties verder mogelijk te maken, en ontmoetingen te faciliteren.

Zie de geschiedenis en de ontwikkelingsplannen op de video en lees meer informatie op www.zonneoord.nl

De Vitaal Thuis stuurgroep is versterkt met drie nieuwe leden: Manon Vanderkaa, Kees Donkervoort en Piet-Hein Buiting. Wij zijn zeer verheugd met de uitbreiding van de stuurgroep met deze inspirerende bestuurders. Hiermee kunnen we nog meer impact en vaart maken met het programma Vitaal Thuis.

Voor 2019-2020 zetten we samen in op grootschalige en duurzame inzet van e-health voor goede zorg op de fijnste plek: thuis! Dit lukt alleen als gebruikers, zorgaanbieders, leveranciers, overheid en zorgfinanciers samenwerken. In Vitaal Thuis werken we sinds 2014 samen aan de randvoorwaarden voor bruikbare, betrouwbare en betaalbare ‘slimme zorg thuis’ oplossingen. En aan de benodigde proces-, contract- en systeeminnovaties.

Manon Vanderkaa, directeur van KBO-PCOB, de grootste seniorenorganisatie van Nederland:
“Grootschalige inzet van e-health is mogelijk als we het perspectief van gebruikers serieus nemen. Voor senioren kan e-health veel bijdragen aan kwaliteit van leven.”

Kees Donkervoort, directeur KPN Zorg:
“Ik ben erg enthousiast over Vitaal thuis. Om in de toekomst zorg betaalbaar te houden, maar vooral overal beschikbaar, laagdrempelig en toegankelijk, is de inzet van e-health noodzakelijk, gewenst en prioriteit. Ik ben blij mijn bijdrage te kunnen leveren.”

De Vitaal Thuis stuurgroep bestaat verder uit Esmé Wiegman, Maarten van Rixtel en Dik Hermans.

Donderdag 14 februari vond de informatiebijeenkomst over de Stimuleringsregeling E-health Thuis (SET) plaats. Tijdens deze bijeenkomst lichtte VitaValley SET-up toe. Dat is het ondersteuningprogramma van SET. Met SET-up zet de regeling extra in op het versnellen van de leercurve en het verbreden van kennis over de implementatie en het gebruik van e-health.

E-health kan de kwaliteit van leven van mensen met een chronische ziekte of beperking verbeteren doordat zij daarmee langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Om de inzet van zulke e-health toepassingen aan te sporen, investeert het kabinet de komende jaren 90 miljoen euro via de Stimuleringsregeling E-health Thuis. Aanbieders van zorg en ondersteuning kunnen vanaf 1 maart samen met inkopers plannen indienen om e-health toe te passen. VitaValley ondersteunt hen bij het borgen van het gebruik van e-health in de werkprocessen en het organiseren van een duurzame wijze van bekostiging.

Wat doen we?

De focus van SET-up is praktische ondersteuning en uitwisseling van kennis tussen regionale initiatieven. Daarbij werken we vraaggestuurd: vragen en behoeften van de innovatieclusters staan centraal. Voorbeelden uit de praktijk voeden de innovatieclusters. Een belangrijk onderdeel van de SET regeling is het delen van kennis en ervaringen met elkaar. We coachen elkaar en schakelen expertise in waar dat nodig is.

Hoe doen we dat?

Voor het implementeren, opschalen en structureel inbedden van e-Health toepassingen hanteren we onderstaande fasering, waarbij het proces nadrukkelijk iteratief is. Voor SET-up zijn per fase bijbehorende activiteiten opgesteld.

Wat bieden we aan?

We onderscheiden drie soorten van ondersteuning voor SET deelnemers:

  1. Gerichte training, coaching en ondersteuning – op basis van fasering:
    We ontwikkelen een agenda van trainingen, workshops en masterclasses die in en met de regio’s gaan plaatsvinden. Denk aan onderwerpen zoals het inbrengen van gebruikersperspectief, verandermanagement of structurele financiering.
  2.  Ondersteuningsaanbod op maat – op basis van vragen van de deelnemers:
    Dit betreft vraaggestuurde, praktische ondersteuning en uitwisseling van kennis tussen de innovatieclusters. SET deelnemers kunnen, via de aanvrager, een beroep doen op deze ondersteuning. Het gaat hierbij om kleinschalig advies en het leggen van verbindingen.
  3.  Online community
    Het doel van de online community voor SET deelnemers is de laagdrempelige mogelijkheid om online kennis en ervaringen uit te wisselen en om de geleerde lessen van SET te borgen.

Het ondersteuningsaanbod van SET-up is niet statisch, maar zal halfjaarlijks worden herzien op basis van de behoeften van de deelnemers.

Meer weten?

Uitgebreidere informatie over de exacte invulling van SET-up en programmering van de eerste bijeenkomsten volgen via deze website en de informatiebijeenkomsten van ZonMw. Voor vragen kunt u contact opnemen met Pasquelle van Ruiten of Pim Ketelaar.

Steeds meer zorg verschuift van ziekenhuis naar huis. Dat vraagt om een innovatieve vorm van contracteren. Tijdens de Nationale e-healthweek presenteerde VitaValley het Stappenplan Contractering. Hierin staan stappen beschreven om de transitie van zorg naar huis structureel te bekostigen. Het stappenplan is ontstaan uit de bundeling van kennis, ervaringen en stappen van de partners van de Vitaal Thuis: Ziekenhuiszorg Thuis-coalitie.

De zorg verandert. Een deel van de medisch specialistische zorg verschuift van ziekenhuis naar huis. Echter, het contracteren van Ziekenhuiszorg Thuis arrangementen gaat niet vanzelf. De benodigde afspraken tussen zorgverzekeraars en zorgpartijen raken vaak aan de kern van de werkzaamheden van de stakeholders. Dat maakt het complex. Daarnaast  is het van belang de kwaliteit van de zorg te bewaken en op de juiste manier te meten. Tevens zijn gezonde prikkels in de bekostigingsafspraken belangrijk om draagvlak te creëren bij de stakeholders. De Vitaal Thuis: Ziekenhuiszorg Thuis coalitie helpt partijen de transitie van ziekenhuis naar huis te maken met het Stappenplan Contractering. Dit presenteerde VitaValley samen met de Vliegwielcoalitie van de Patientenfederatie tijdens de Masterclass Contractinnovatie als onderdeel van de e-healthweek.

Stappenplan Contractering

De verschillende voorbeelden van gecontracteerde Ziekenhuiszorg Thuis toepassingen die afgelopen jaar de revue zijn gepasseerd in de coalitie, maken duidelijk dat er geen “standaard contracteringsmodel” voor Ziekenhuiszorg Thuis toepassingen bestaat. Goede voorbeelden laten zien welke afspraken en stappen van belang zijn. Dat is verwerkt in het Stappenplan Contractering.

De basis voor het Stappenplan Contractering is het Vitaal Thuis model voor implementatie en opschaling. Dit model is verder uitgediept en aangevuld specifiek voor het onderwerp van contractinnovatie. Het stappenplan bestaat uit een handige samenvatting en een bijbehorend verdiepingsdocument met meer informatie. Bij elke stap staat een toelichting met een praktisch voorbeeld. De documenten zijn hier beschikbaar.

We zijn al weer even onderweg in 2019. Het belooft een mooi en impactvol jaar te worden waarin VitaValley met haar partners verder inzet op programma’s met impact. Hieronder een preview in vogelvlucht.

Met Vitaal Thuis gaan we verder met het implementeren en opschalen van slimme zorg thuis. Met Vitaal Leven zetten we in op het duurzaam bevorderen van vitaliteit. Met PGO Impact zetten we in op het bevorderen van het gebruik van Persoonlijke GezondheidsOmgevingen (PGO’s).

Ons hogere doel hierbij: Het verbeteren van de gezondheidszorg en het welzijn in Nederland door het implementeren van digitale toepassingen die leiden tot doorbraken in zelfregie en zelfstandigheid.

Maar wie het verleden niet kent, zal geen greep krijgen op de toekomst. Daarom beschreven we 15 jaar innovatie in zorg en welzijn in het boek Iedereen Beter: een toolbox voor zorginnovatie, dat deze week verschijnt.

We kijken uit naar 2019 en naar nieuwe verbindingen met impact!

VitaValley en Bohn Stafleu van Loghum namen het initiatief voor een praktische toolbox om doorbraken in de zorg met duurzame impact te realiseren. Samen publiceerden zij het boek Iedereen Beter: een toolbox voor zorginnovatie. Tijdens de e-healthweek overhandigde Dik Hermans, een van de redacteuren en programmadirecteur bij VitaValley, een exemplaar aan Erik Gerritsen, Secretaris-Generaal van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Gedurende de e-healthweek laten verschillende partijen verspreid door Nederland zoveel mogelijk mensen de mogelijkheden van e-health ervaren. Een belangrijk thema daarbij is innovatie. Innovatie is nodig om de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg te garanderen. Maar innovatie in de zorg is knap lastig. Aan innovatieve ideeën en initiatieven geen gebrek. Implementatie en opschaling blijken vervolgens vaak taai en weerbarstig.

Iedereen Beter: een toolbox voor zorginnovatie

VitaValley en Bohn Stafleu van Loghum publiceren een praktische toolbox voor zorginnovatie met als titel Iedereen Beter: een toolbox voor zorginnovatie. In dit boek beschrijven zij het proces van innovatie aan de hand van een praktisch zeven stappenplan:

  1. Fotografeer, leg de situatie vast
  2. Droom, over de toekomst
  3. Definieer, het concept
  4. Ontwikkel, een strategische innovatieagenda
  5. Ontwerp, een innovatieproces, product of dienst
  6. Implementeer, en schaal op
  7. Institutionaliseer, een interactief proces

Dit stappenplan, gebaseerd op ruim veertien jaar ervaring met zorginnovaties en tientallen casestudies uit de VitaValley-praktijk, geeft structuur aan het innovatieproces. Elke stap wordt ondersteund door twee of meer tools: concreet uitgewerkte gereedschappen om het uitvoeren van de betreffende stap te faciliteren. Alle tools worden geïllustreerd met één of meerdere cases.

Tijdens de e-healthweek, op 22 januari, overhandigde Dik Hermans, programmadirecteur bij VitaValley en een van de redacteuren van Iedereen Beter, een exemplaar aan Erik Gerritsen, de Secretaris-Generaal van het Ministerie van VWS. Daarmee is het boek officieel gelanceerd. Het boek kan besteld worden via de webshop van BSL.