Contracteren van samenwerking rondom kwetsbare ouderen: een vooruitblik met Zorggroep Gelders Rivierenland, Mura Zorgadvies en Menzis

Contracteren van samenwerking rondom kwetsbare ouderen: een vooruitblik met Zorggroep Gelders Rivierenland, Mura Zorgadvies en Menzis

Geplaatst op: 19 juli 2021

BLOG || In opdracht van VitaValley interviewt Equalis SET-innovatieclusters over de contractering van e-health. Hierbij kijken we in hoeverre er afspraken zijn gemaakt, welke afspraken er zijn gemaakt en hoe tevreden de betrokken partijen hiermee zijn. Deze reeks is een vervolg op de eerdere blogreeks over structurele bekostiging en de publicatie van het stappenplan contractering. Voor de laatste blog spraken we met Eefje de Bruijne (Mura Zorgadvies), André van Merkestein (Zorggroep Gelders Rivierenland) en Christel Robben (Menzis).

Deze blog is geschreven door Lieke Boonen en Wouter van StraatenEqualis

 

Mura Zorgadvies, de Regionale Ondersteuningsstructuur (ROS) in de regio, ondersteunt Zorggroep Gelderse Rivierenland bij de implementatie van OZO verbindzorg in Rivierenland. OZO verbindzorg is een communicatieplatform waarin de client centraal staat en waarop alle zorgpartijen rondom de client met elkaar kunnen communiceren. Uniek aan OZO verbindzorg is dat het regio breed wordt ingezet, waardoor huisartsen, wijkverpleging, apothekers, mantelzorgers, familie en het sociaal domein met elkaar verbonden zijn. Dit geeft niet alleen veel duidelijkheid voor de cliënt, maar levert uiteindelijk ook tijdswinst op voor de betrokken partijen die zorg leveren. Daarnaast is het een losstaand platform en hoeft het dus niet in de huidige ICT systemen te worden geïntegreerd. Dit maakt het flexibel en laagdrempelig om te gaan gebruiken.

 

Nog geen structurele financiering
Momenteel financiert Zorggroep Gelders Rivierenland de implementatie van OZO verbindzorg met de SET-subsidie. Zorgverzekeraar Menzis is als zorgverzekeraar betrokken bij de SET aanvraag. De SET-subsidie dekt, samen met de financiering vanuit Menzis, de opstart- en implementatiekosten. Voor de partijen was de SET-subsidie cruciaal om het traject te starten en een goede basis te leggen voor verduurzaming van het project. In tegenstelling tot de eerdere blogs in deze reeks zijn er tussen Zorggroep Gelders Rivierenland en Menzis nog geen contractuele afspraken over structurele financiering na afloop van het project.

Naast de SET-subsidie komt de eigen bijdrage vanuit de huisartsenbekostiging. Hiervoor hebben Zorggroep Gelders Rivierenland en Menzis afspraken gemaakt via de module Organisatie en Infrastructuur (O&I). O&I is een betaaltitel voor prestaties in de eerstelijnszorg die als doel hebben om (multidisciplinaire) samenwerking tussen zorgverleners te stimuleren en te organiseren. Hierbij krijgt Zorggroep Gelders Rivierenland, onder de O&I betaaltitel regiomanagement, een opslag op het abonnementstarief van elke bij de huisartsenpraktijken in Rivierenland ingeschreven patiënt. Dit is een vorm van populatie gebonden bekostiging die onafhankelijk is van het daadwerkelijke gebruik van het platform. Zorggroep Gelders Riviereland verdeelt de ontvangen gelden (SET-subsidie én O&I tarief) over de deelnemende SET-partners (o.a. wijkverpleging en andere zorgverleners binnen de zorggroep). Belangrijk hierbij is dat de gelden echt gericht zijn op de opstart en implementatie van OZOverbindzorg, én de kosten voor de aanschaf van het platform. Het daadwerkelijke gebruik van OZOverbindzorg door zorgverleners valt binnen de reguliere zorgverlening en wordt niet apart vergoed.

Partijen geven aan dat ze aan de vooravond staan van het komen tot verduurzaming van het project, waar structurele bekostiging onlosmakelijk onderdeel van is. Samen met beide partijen spraken we over een dergelijk contract, aan welke voorwaarden het moet voldoen en wat de gewenste toekomstsituatie is; de bouwstenen waar ze mee aan de slag gaan.

 

Kernpunten van huidige afspraken

  • SET-subsidie voor implementatie OZOverbindzorg. Zorggroep Gelders Rivierenland ontvangt als hoofdaanvrager financiering via de SET-subsidie, met Menzis als mede-aanvrager en als financier eigen bijdrage SET.
  • Nog geen structurele financiering. Er zijn nog geen contractafspraken gemaakt over de structurele financiering van OZOverbindzorg.
  • Hoe kom je tot eenduidige financiering voor de inzet van OZOverbindzorg door verschillende zorgverleners?

 

Vormgeving van het toekomstige contract
Samen met Mura, Zorggroep Gelders Rivierenland en Menzis zijn we door de uitgangspunten uit het stappenplan contractering gelopen. Partijen hebben aangegeven welke afspraken zij voor ogen hebben (zie onderstaande figuur).Voor een toelichting op deze uitgangspunten en de herkomst van dit model, verwijzen we naar dit achtergrond document.

Wensen voor toekomstige contractafspraken structurele financiering

  • Integraal contract. Het doel is om OZOverbindzorg voor alle doelgroepen aan te bieden en in samenwerking met de gehele keten. Het is wenselijk om één contractant te hebben (bv. de zorggroep) die een integraal tarief ontvangt voor de gehele keten. Op de korte termijn worden waarschijnlijk nog individuele afspraken met alle ketenpartners gemaakt.
  • Populatie gebonden bekostiging. Partijen streven naar populatie gebonden bekostiging (een bedrag per cliënt).
  • Een gedeeld risico. Partijen willen toe naar afspraken die het resultaat bevorderen. Dat kan door afspraken te maken waarbij, naast een inspanningsverplichting, ook een resultaatverplichting wordt opgenomen. Het goed kunnen meten van het resultaat is hiervoor een vereiste.
  • Focus op meerdere jaren. De partijen realiseren zich dat het tijd kost voordat er resultaten worden gerealiseerd. Daarom streven ze naar een meerjarencontract.

 

Wens is om in te zetten op meerjarige populatiebekostiging
“Hoewel we ons nu richten op de kwetsbare ouderen, is het onze doelstelling het contract zo vorm te geven dat OZOverbindzorg voor alle relevante doelgroepen kan worden ingezet”, geeft Eefje aan. Daarnaast dient het contract ook de inzet van andere innovaties te stimuleren. “OZOverbindzorg is een middel en geen doel op zich. De focus ligt op het bereiken van kortere en betere communicatie tussen zorgverleners onderling, waarbij ook andere innovaties kunnen worden ingezet. Door het communicatieplatform gericht in te zetten bij andere projecten en innovaties, draagt het bij aan resultaten op Triple Aim.”. Hierbij streven partijen naar een bekostiging op populatieniveau, waarbij de bekostiging onafhankelijk is van het gebruik. Dit geeft onder andere vrijheid om te kijken welke innovatie uiteindelijk wordt ingezet om het doel te bereiken. Een meerjarige focus heeft daarin volgens hen de voorkeur, omdat het tijd kost om resultaat te behalen.

 

“Hoewel we ons nu richten op de kwetsbare ouderen, is het onze doelstelling het contract zo vorm te geven dat OZOverbindzorg voor alle relevante doelgroepen kan worden ingezet.”

– Eefje de Bruijne, Directeur / bestuurder – Mura Zorgadvies

 

Een integraal contract gericht op inspanningsverplichting
Voor een succesvolle implementatie van OZOverbindzorg is de betrokkenheid en inspanning van meerdere partijen nodig. Een integrale benadering en integraal contract is hiervoor essentieel. Doelgroepen waar bijvoorbeeld ook jeugdzorg een rol speelt kennen een andere dynamiek dan een doelgroep waar de GGZ het merendeel van de zorg levert. Het is dus belangrijk om zowel alle ketenpartijen, als ook cliënten, mantelzorgers en het sociaal domein te betrekken zodat het platform actief zal worden gebruikt. Daarnaast liggen zowel de kosten als de baten van deze e-health toepassing niet bij een individuele partij. Het succes staat of valt daarmee met de mate waarin samengewerkt wordt! Wel geven partijen aan dat in eerste instantie de afspraken zich richten op de huisartsen en wijkverpleegkundigen, in combinatie met de gemeente en de zorgverzekeraar als financier. Zij vormen de spil van de samenwerking. Andere zorgverleners kunnen op een ander moment worden aangehaakt. Momenteel kunnen zij, zodra er een contract met de huisarts en/of wijkverpleegkundige is, wel gebruik maken van het communicatieplatform zonder dat hier extra kosten aan verbonden zijn.

In het beoogde contract zal de betaling met name gericht zijn op een inspanningsverplichting en niet op een resultaatverplichting. Hoewel het resultaat belangrijk is voor partijen, geven ze aan dat het op dit moment moeilijk is om de resultaten meetbaar te maken. Daarbij kunnen inspanningen van de ene partij bepalend zijn voor het resultaat dat de andere partij kan behalen. Momenteel wordt het resultaat kwalitatief gemonitord en zijn er geen harde resultaatafspraken gemaakt. OZOverbindzorg is zelf wel, buiten dit specifieke traject om, aan het onderzoeken hoe zij het resultaat van hun platform (o.a. tijdsbesparing) kwantitatief inzichtelijk kan maken. Deze resultaten kunnen dan ook gebruikt worden in de af te sluiten contracten. Maar, het is dus nog een zoektocht naar hoe het resultaat goed gemeten kan worden.

 

Risico ligt meer bij financier dan bij de zorgaanbieder
Gedurende het interview zien we dat het risico momenteel meer bij de financier dan bij de aanbieder ligt. De financiering is momenteel onafhankelijk van het daadwerkelijke gebruik van het platform en onafhankelijk van het bereikte resultaat. Christel geeft aan dat het mooi zou zijn als op termijn het risico gedeeld kan worden, bijvoorbeeld door contractueel vast te leggen dat er naast de inspanningsverplichting ook een bepaalde resultaatverplichting is. Echter, zolang het resultaat nog lastig te meten is zal dit toekomstmuziek zijn, en zal het contract zich richten op de inspanning van individuele zorgaanbieders waarmee het risico bij de financier komt te liggen.

 

Wat nemen we mee?
De SET-subsidie heeft partijen ondersteund om het traject te starten, partijen samen te brengen en het communicatieplatform te implementeren in de dagelijkse praktijk. Het implementeren vergt namelijk ook een cultuuromslag en een andere manier van (samen)werken. Met de SET-subsidie hebben partijen tijd en ruimte gekregen om dit traject in te gaan.

Daarnaast geven Eefje en Christel beide aan dat het aanhaken, enthousiasmeren en verbinden van partijen cruciaal is voor een succesvolle implementatie en uiteindelijk dus ook voor het verkrijgen van structurele financiering. Christel geeft ook aan dat ze benieuwd is naar wat het SET-traject, na afronding, daadwerkelijk heeft opgeleverd. “Is er sprake geweest van een sneeuwbaleffect en zien we een succesvolle implementatie?”, zegt Christel. “Ondanks de vele inspanning hierop zien we dat het sneeuwbaleffect toch nog uitblijft, omdat netwerken veelal lokaal zijn leiden positieve ervaringen in het ene netwerk niet direct tot adoptie in een ander netwerk.”

Beide partijen zijn ook overtuigd van het nut en de noodzaak van de doelstelling die ze met OZOverbindzorg willen bereiken, maar zijn ook realistisch over de mate waarin de doelstelling, op korte termijn, bereikt kan worden en welke contractafspraken hierbij passen. De afspraken zullen zich eerst gaan richten op de inspanningsverplichting op individueel zorgaanbiedersniveau waarbij het risico bij de financier ligt. Vanuit daar willen de partijen doorbouwen naar wat wenselijk is op de lange termijn; een integrale benadering met alle betrokken ketenpartijen, huisartsen en wijkverpleegkundigen als contractanten, en met een gedeeld risico tussen financier en zorgaanbieder op basis van resultaatafspraken. Er is dus nog een lange weg te gaan maar partijen zijn, dankzij dit traject, verbonden met elkaar, weten elkaar te vinden en werken toe naar een gezamenlijk doel. Dat is onmisbaar voor een succesvolle lange termijn implementatie.

 

Lees ook:

Blog #1: Contractering van e-health vanuit een gezamenlijke visie: praktijkvoorbeeld Carinova en Zilveren Kruis

Blog #2: E-health als onderdeel van de wijkverpleging: praktijkvoorbeeld Sensire en Menzis

Blog #3: Contractering van blended care: praktijkvoorbeeld ASVZ en Drechtsteden