INTERVIEW || In 2019 is RegiozorgNU, destijds nog onder de naam KetenzorgNU, geïnterviewd door het NHG en Zelfzorg Ondersteund als een van de koplopers waarbij digitale zorg goed van de grond is gekomen. Deze regionale zorgorganisatie stapte in 2018 over op Het Nieuwe Zorgwerken (HNZW). Dat betekent niet alleen dat het consult op een andere manier wordt ingestoken, maar ook dat consulten digitaal plaats kunnen vinden en patiënten zelf gegevens kunnen bijhouden en bepalen wie er meekijkt in hun dossier. Welke invloed heeft de coronacrisis op HNZW gehad en hoe ziet deze vorm van zorg er anno 2021 uit?
Monique Bakker is HNZW-consulent bij RegiozorgNU. Bij deze zorgorganisatie wordt gewerkt met de Gezondheidsmeter van CuraVista. In deze Persoonlijke GezondheidsOmgeving (PGO) kunnen patiënten zelf gegevens bijhouden en digitaal contact hebben met hun zorgverleners. Bovendien bepalen ze zelf welke zorgverlener er mee kan kijken in het dossier. Begin 2020 werd dit PGO uitgebreid met een module beeldbellen. “Zeker in de eerste golf, toen we mensen nauwelijks op de praktijk zagen, was de toevoeging van beeld van grote waarde. Een mooi voorbeeld is een chronische COPD-patiënte die ik normaal gesproken regelmatig zag, telefonisch sprak of contact mee had via een e-consult. Ik merkte dat ik moeite had om op afstand haar situatie in te schatten, dus stelde ik voor om elkaar eens te beeldbellen. Via mijn scherm zag ik dat ze erg onrustig was en toen ik dat benoemde, werd ze emotioneel. Ze vertelde bang te zijn besmet te raken via haar man die wel gewoon op locatie werkte. Het luchtte haar erg op om erover te kunnen praten en uiteindelijk bleek dat zelfs haar man niet op de hoogte was van haar angst. Ze ging ervan uit dat hij dat wel zou weten omdat het voor haar zo logisch was. Zo’n situatie maakt voor mij de meerwaarde van beeldbellen duidelijk.”
Naast het PGO wordt er volgens Bakker – mede door het OPEN-programma – sinds vorig jaar meer in het medisch dossier van de huisartsenpraktijk gekeken. Daarnaast hebben steeds meer mensen thuis een gevalideerde bloeddrukmeter. Patiënten kunnen dus zelfstandig hun waarden meten volgens protocol en deze digitaal doorgeven. Indien nodig kunnen deze waarden via e-consult, telefonisch of via beeldbellen worden besproken. “Door corona zijn mensen meer gewend geraakt aan digitaal werken – zowel voor werk als privé – dus we zien dat de drempel om via die manier contact te hebben verlaagd is. Als patiënten dit willen, kan hun zorg inmiddels voor een groot deel digitaal.”
“Het vraagt ook van de patiënten een andere manier van denken, dat is men (nog) niet gewend.”
– Monique Bakker, HNZW-consulent – RegiozorgNU
Patiënten stimuleren en in beweging krijgen
Hoewel de drempel tot digitaal contact door thuiswerken of Zoomen met familie en vrienden is verlaagd, merkt Bakker dat er evengoed een grote groep mensen is voor wie de inzet van digitale middelen in de zorg lang niet altijd vanzelfsprekend is. “Een bestelling plaatsen bij Bol.com of internetbankieren voelt anders dan een digitale afspraak met de huisarts maken, merken we bij onze patiënten. Met de noodzaak om meer digitaal en op afstand te doen, mede vanwege corona, moesten we patiënten echt blijven wijzen op en ondersteunen bij het gebruik van het PGO, MijnGCM en alle digitale mogelijkheden.”
Volgens Bakker is het stimuleren en in beweging krijgen van patiënten dan ook de grootste uitdaging waar RegiozorgNU voor staat. “We werken in een grote praktijk. De hele ochtend staat de telefoon roodgloeiend. Ik denk dat er maar een heel klein percentage van al die mensen eerst op Thuisarts.nl heeft gekeken. Het vraagt ook van de patiënten een andere manier van denken, dat is men (nog) niet gewend.”
Binnen de praktijk zijn er wel verschillende manieren bedacht om patiënten te stimuleren om met digitale zorg aan de slag te gaan. Onder andere door diabetespatiënten die een continue glucosemeter (CGM) krijgen direct te laten zien hoe ze hun waardes bij kunnen houden in het PGO, vertelt Bakker. “Je kunt het zien als een digitaal diabetesdagboek. Het voordeel is dat je snel kunt schakelen door middel van berichten die meteen bij de juiste persoon in de mailbox terecht komen in plaats van bij de organisatie. Waardes aanleveren via de mail is niet altijd beveiligd, doorgeven via de telefoon kan verkeerd verstaan worden en vaker langskomen was niet altijd wenselijk tijdens de COVID-19-periode. Als mensen dit eenmaal doen, is het een kleine stap naar het zelf bijhouden van andere gegevens (hartslag, gewicht, medicijngebruik, enz). Er is zelfs een app beschikbaar, waardoor patiënten hun gegevens altijd bij zich hebben.”
Of patiënten wel of niet gemakkelijk gebruik maken van het digitale zorgaanbod van RegiozorgNU heeft volgens Bakker overigens niet altijd te maken met leeftijd. “Er is iemand van 92 die zijn eigen Apple TV installeert en er zijn mensen van begin zestig die niets met technologie te maken willen hebben. We moeten dus niet voor mensen bedenken dat het waarschijnlijk geen optie zal zijn.”
HNZW op afstand
Met het groeiende aanbod van digitale zorg en zorg op afstand is ook HNZW meegegroeid in het afgelopen jaar, vertelt Bakker. “Het maakt niet uit of iemand fysiek langs komt of digitaal contact wil hebben, we vragen altijd aan de mensen wat ze zelf zouden willen bespreken. Daarnaast gaat het natuurlijk ook altijd even over de uitslagen en zijn we vooral benieuwd of mensen al zelf naar hun waardes gekeken hebben en wat ze ervan vinden. Kunnen ze eventuele schommelingen verklaren? Zouden ze er zelf iets aan kunnen en willen doen? Wat heeft prioriteit voor iemand op dit moment? Je werkt sámen met iemand en kijkt in hoeverre iemand zelf zijn aandoening kan en wil managen. Daarbij kijken we vooral naar mogelijkheden en wat iemand daarbij nodig heeft.”
Digitale zorgtoepassingen bieden ook de kans om de zorg nog meer op maat aan te bieden. “Vroeger vond er bij onze chronische patiënten standaard een jaarcontrole plaats en om de drie maanden een korte, fysieke controle. Nu vragen we aan patiënten: wat zou u willen qua controles? Iemand kan zelf via het PGO zijn waarden aanleveren en als alles goed gaat hoeft hij niet per se langs te komen. Het gaat om zorg op maat, dus belangrijk is om te kijken waar de behoefte ligt.”
Toekomstbeeld
Beeldschermzorg en zorg op afstand moeten worden doorontwikkeld. Op die manier kunnen we de steeds groter groeiende groep mensen met een chronische aandoening behapbaar houden voor de praktijk, aldus Bakker. Hoe ziet wat haar betreft de toekomst van de zorg eruit? “De zelfscankassa’s bij Albert Heijn, waarbij je als klant zelfstandig door de winkel gaat en aan het eind de keuze maakt voor een kassa met caissière of een zelfscankassa vind ik een prachtig streven voor de chronische zorgwereld. Als alles goed gaat en je hebt geen vragen, heb je het personeel op dat moment niet persoonlijk nodig. Daar wil ik wel aan toevoegen dat het ook behoorlijk irritant kan zijn als je iets wil vragen en je kunt niemand vinden. Dus voldoende personeel en de mogelijkheid van face-to-face contact blijft belangrijk.”
Meer weten over digitale zorg in de huisartsenpraktijk?
-
- Geef je op voor het NHG webinar 10 juni ‘Digitaal: het nieuwe normaal’. Laat je in dit interactieve webinar inspireren wat dat betekent voor de huisarts, voor de patiënten en voor de praktijk. Klik hier voor het programma en aanmelden.
- Laat je daarnaast inspireren door verschillende praktijkvoorbeelden, interviews en tips in het dossier digitale zorg in de huisartsenpraktijk op de website van VitaValley.
Over deze interviewreeks
Dit interview is onderdeel van een interviewreeks over digitale zorg in de huisartsenpraktijk van het NHG en VitaValley. Eind 2019 publiceerde Zelfzorg Ondersteund! in samenwerking met het NHG ‘Vijf voorbeelden digitale zorg in de praktijk’. Ruim een jaar later interviewden we opnieuw deze koplopers om te horen waar ze nu staan en in hoeverre corona impact heeft gehad op de implementatie van digitale zorg.
Eerder verschenen in deze reeks:
-
- Interview met huisarts Stijn van Kerkhoven ‘Huisartsen moeten af van kruideniersmentaliteit‘.
- Interview met initiatiefnemers van Huisartsenpraktijk.nl Geert Elbers en Frank van Summeren ‘We merkten dat we het afgelopen jaar minder overtuigingskracht nodig hadden’