85% van al het patiëntcontact digitaal bij Westerdokters
Vladan Ilić, oprichter van Westerdokters, is al meer dan vijftien jaar actief als huisarts in Amsterdam. Als Ilić in 2016 als zelfstandige een praktijk opent onder de naam Westerdokters, staat digitalisering direct centraal. Met het Coronavirus als katalysator vindt inmiddels zo’n 85% van de huisartsenzorg digitaal plaats. “Sinds augustus hebben wij geen regulier spreekuur meer: het is officieel ondergeschikt aan digitaal contact”, vertelt de huisarts.
In de praktijken aan het Westerdok en Korte Lepelstraat in Amsterdam worden alleen patiënten ontvangen voor zaken die niet op afstand kunnen, bijvoorbeeld een spiraaltje plaatsen, de oren nakijken of een wond behandelen. De werkwijze op de praktijk is er ook op ingericht. “Westerdokters heeft 4600 patiënten. Die zien we allemaal in één spreekkamer. Als ik dat tegen collega’s zeg, kunnen ze het niet geloven. Toch werkt het voor ons zo”, aldus Vladan Ilić.
Eén huisarts ziet de patiënten in een spreekkamer. Een andere huisarts is ook op de praktijk aanwezig, maar houdt in zijn of haar spreekkamer uitsluitend digitale consults. Een derde huisarts houdt vanuit huis digitaal spreekuur. “Op die manier kun je als huisarts in Limburg wonen, terwijl de praktijk in Amsterdam staat”, zegt Ilić. Sterker nog, een van Vladans collega’s woont in Berlijn, maar werkt voor een huisartsenpraktijk in Drenthe.
Bij Westerdokters wordt gebruik gemaakt van het Tetra Bricks huisartsinformatiesysteem en van TeleQ, een systeem waarmee terugbel-afspraken met patiënten worden gemaakt. Die afspraak kan telefonisch, via een videoverbinding of via een chat plaatsvinden. Indien nodig kan er alsnog een fysieke afspraak gemaakt worden. Op de site van Westerdokters is ook een openbare chatbox te vinden. Die is niet bedoeld voor medische zaken, maar wel voor praktische of administratieve vragen. Patiënten die de chatfunctie toch voor andere vragen gebruiken, worden direct doorverwezen naar het nummer van de praktijk.
Zorg op afstand
Sinds de eerste golf van het coronavirus vindt alle zorg voor de chronische patiënten van Westerdokters op afstand plaats. Westerdokters kreeg de SET COVID-19-subsidie toegekend om thuismetingen in de huisartsenpraktijk in te voeren. Patiënten zijn thuis uitgerust met een weegschaal, saturatiemeter, bloeddrukmeter en vragenlijsten ten behoeve van triage en monitoring. De meetapparatuur is gekoppeld aan TeleQ, waardoor de huisartsen bij een afwijkende meting – bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk – een melding krijgen om telefonisch, via videobellen of via de chat contact te leggen met een patiënt.
“Een goede bloeddruk is voor mij als huisarts minder belangrijk”, zegt Ilić, “Ik wil alleen een waarschuwing krijgen als het niet goed gaat. De data die patiënten verzamelen is van hen zelf, ze mogen wat mij betreft wel tien keer per dag hun bloeddruk meten. Wij willen op de hoogte zijn als dat nodig is, maar zij zijn zelf in control.”
Sinds de start van het zelfmanagement-project zijn er honderd patiënten die thuis hun metingen uitvoeren. De SET-subsidie maakte het mogelijk om de thuismeetapparatuur aan te schaffen en om tijd te investeren in de uitrol en implementatie. Op dit moment is er nog geen betaaltitel en maakt de subsidie en eigen financiering het mogelijk om deze vorm van zorg te leveren. Om die betaaltitel op den duur wel mogelijk te maken, moet er nu eerst nog meer onderzoek worden gedaan. Onder andere de Rijksuniversiteit Groningen is bezig met een onderzoek naar de kwaliteit van deze metingen en de tevredenheid van patiënten. “We geloven dat dit de enige weg is om iets te veranderen. Je moet de zorgverzekeraar mee hebben, anders wordt het cherry picking.”
Flexdokters
Ondertussen hoopt Ilić dat de innovatieve werkwijze die gestart is bij de Westerdokters en al bij steeds meer praktijken in Nederland wordt geïmplementeerd, nog breder zal worden ingezet. Om dit te bewerkstelligen richtte hij in september samen met compagnon Jan Willem Kuenen Flexdokters op. De coöperatie wordt financieel gesteund door Zilveren Kruis. Het idee van Flexdokters is dat er gewerkt wordt volgens het digitale model zoals dat door Westerdokters is ontdekt en uitgerold, maar praktijkhouders verder zelfstandig zijn en flexibel kunnen werken. In Apeldoorn en Zwolle zijn net nieuwe praktijken gestart, volgend jaar nemen praktijken in Rotterdam, Den Haag en Groningen het model over. “Daarna pauzeren we de uitrol even en gaan we eerst weer kijken of er nog bottlenecks zijn, hoe we die weg kunnen nemen en welke lessen we geleerd hebben.”
Hoewel Ilić als huisarts ook alle ellende van het woekerende coronavirus van dichtbij meemaakt, gelooft hij ook dat het iets positiefs brengt. “Het woord ‘crisis’ is niet iets negatiefs, het betekent oorspronkelijk ‘drastische verandering’. Pas later heeft het een negatieve connotatie gekregen. Een crisis geeft je de kans om dingen opnieuw vorm te geven”, aldus Ilić. “De techniek laat het toe dat we patiënten steeds meer controle geven. De zorg is nu georganiseerd om de dokter heen – een patiënt komt naar mij toe, een patiënt moet wachten – maar dat gaat steeds meer verschuiven naar de patiënt. We zetten hen in de lead. Dat vraagt om een culturele verandering, maar daar geloof ik wel in. Patiënten moeten, indien nodig met mijn steun, de baas worden over hun eigen ziekte en gezondheid.”
De kern van het huisartsenvak ligt in menselijk contact, of dat nu via een beeldscherm of tegenover elkaar plaatsvindt. Dat contact onderhoudt Ilić eveneens op zijn eigen manier. De huisarts ziet patiënten die hem toch graag fysiek willen spreken namelijk niet in de spreekkamer, maar spreekt buiten de praktijk met hen af voor een wandeling. “Als ik te laat ben, stel ik voor dat de patiënt voor mijn rekening een kop koffie gaat drinken bij de tent om de hoek van de praktijk. Ik haal hem daar dan op en tijdens het wandelen doen we het consult. Mijn laptop bleef in mijn spreekkamer ook vaak dicht tijdens een consult, maar mocht ik tijdens het wandelen iets op willen zoeken dan kan dat op mijn telefoon, of ik zoek het later op in de praktijk en stuur een patiënt nog iets na. We hadden gelukkig een prachtige zomer, we zullen moeten kijken hoe we dit in het najaar gaan voortzetten.”
Tot stand gekomen met medewerking van:
Vladan Ilić – oprichter van Westerdokters
