NIEUWS || Steeds meer ouderen in Nederland wonen zelfstandig thuis. Om de kwaliteit van leven te behouden is er aandacht voor zorg en ondersteuning aan huis nodig. Met het programma Digitaal Ouder Worden (DOW) werkt VitaValley – in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) – aan het verbeteren van de kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen thuis.
De focus van het programma ligt op het in kaart brengen van (knelpunten bij) strategische vraagstukken en het stimuleren van duurzaam gebruik van digitale hulpmiddelen in de zorg aan ouderen thuis. Door middel van een werkgroep en actieleergroepen (bestaande uit VWS, zorgverzekeraars, wijkverpleegkundigen, zorgaanbieders, ouderen en andere relevante partijen) worden kennis en ervaringen uit de praktijk uitgewisseld.
Waarom is het juist nu van belang om strategische vraagstukken onder de loep te nemen en duurzaam gebruik van digitale hulpmiddelen te stimuleren? Hoe kunnen de actieleergroepen daaraan bijdragen en wat is het doel van het programma? Tijdens een gezamenlijk gesprek delen Pim Ketelaar, programmadirecteur bij VitaValley, Leon Stougie, beleidsmedewerker bij het Ministerie van VWS en Caroline Smeets, Wijkverpleegkundige Careyn & Adviseur wijkverpleging V&VN, hun bijdragen.
Wat is Digitaal Ouder Worden?
Pim: “Digitaal Ouder Worden kent drie lijnen; een werkgroep, een actieleergroep en een online leeromgeving waar de geleerde lessen opgehaald, verrijkt en weer verder gedeeld kunnen worden.
Het doel van de actieleergroep is om de knelpunten bij duurzame implementatie van digitale middelen uit het werkveld te verkennen, oplossingen te valideren en te verbinden tussen praktijk en systemen. Dit doen we aan de hand van concrete casuïstiek zoals leefstijlmonitoring en digitale oplossingen om te ondersteunen bij dagstructuur. Zo ontrafelen we heel precies wat werkt en wat knelt.
“In de actieleergroepen ontrafelen we heel precies wat werkt en wat knelt”
– Pim Ketelaar, programmadirecteur bij VitaValley
De geleerde lessen, maar vooral ook de knelpunten op systeemniveau die niet in de praktijk kunnen worden opgelost, worden meegenomen naar de werkgroep. In de werkgroep gaat men vervolgens aan de slag met concrete oplossingsrichtingen die door de actieleergroepen vervolgens in de praktijk getoetst kunnen worden.”
Waarom is dit programma juist nu belangrijk?
Caroline: “Ik zou graag later zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen. Lekker vertrouwd in mijn eigen omgeving, zelf de regie in handen hebben waarbij niemand mij zegt wat ik moet doen, maar waarbij ik kan zeggen wat ik belangrijk vind in het leven.
“Ik zie de digitale innovaties als één van de mogelijkheden om later zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen”
– Caroline Smeets, Wijkverpleegkundige Careyn & Adviseur wijkverpleging V&VN
Ik zie de digitale innovaties als één van de mogelijkheden om dit te bereiken. Denk hierbij aan automatische verlichting, valdetectie in mijn smartwatch, beeldbellen met mijn dochter en een boodschappen app. Maar ook meer zorginhoudelijke digitale ondersteuning door middel van een medicatiedispenser en leefstijlmonitoring. En als ik het dan toch niet meer zelf kan, dan wil ik via mijn ECD kunnen beeldbellen met een professional die mij kundig ondersteund bij mijn gezondheidsprobleem en zo nodig langskomt of mij uitnodigt voor een consult. Het programma ‘Digitaal Ouder Worden’ draagt dus bij aan kwaliteit van leven voor thuiswonende ouderen.”
Leon vult daarop aan: “De slimme inzet van technologie draagt bij aan de kwaliteit van zorg en ondersteuning en is ook onmisbaar voor het organiseren van goede zorg. Toch is de inzet van e-health nog geen gemeengoed in de zorg. Om succesvol te implementeren, op te schalen en te transformeren, is het van cruciaal belang om van elkaar te leren. Niet alleen om de succesverhalen met elkaar te delen, maar juist ook door daar te gaan waar het knelt en schuurt. Zodat we van elkaar leren wat er werkt, maar ook wat er niet werkt en hoe we daarmee om kunnen gaan. Op organisatieniveau, maar wanneer dat nodig is ook op landelijk of systeemniveau. ‘Digitaal Ouder Worden’ combineert daarom de ervaring vanuit de praktijk in de actieleergroepen met de ‘systeempartijen’ in de werkgroep. Zodat we samen de inzet van digitale zorg en ondersteuning een stapje toegankelijker maken.”
“De slimme inzet van technologie draagt bij aan de kwaliteit van zorg en ondersteuning en is ook onmisbaar voor het organiseren van goede zorg”
– Leon Stougie, beleidsmedewerker bij het Ministerie van VWS
Waarom heeft het programma urgentie?
Caroline: “De zorg, zoals we die nu kennen, is in de toekomst niet meer houdbaar. Het aantal ouderen neemt toe, zorgvragen worden complexer en er zijn niet genoeg mensen om deze zorg te bieden. We moeten daarom meer gaan inzetten op digitale zorg en ondersteuning. Digitale zorg en ondersteuning maakt immers mogelijk dat ouderen langer zelfstandig en in goede gezondheid thuis kunnen blijven wonen. Met digitale hulpmiddelen neemt de druk op zorgpersoneel af en kunnen ouderen in Nederland langer zelfstandig thuis blijven wonen. Dat is een win-win situatie!”
Wat is het doel van Digitaal Ouder Worden?
Caroline: “Het wenselijke doel is dat iedere oudere in Nederland zich gehoord voelt en de zorg krijgt die nodig is om goede kwaliteit van leven te ervaren. Daarnaast is het van groot belang dat verpleegkundigen en verzorgenden in de wijkverpleging werkplezier hebben en behouden, doordat zij zinnige werkzaamheden vervullen en niet onder hoge tijdsdruk hoeven te werken.”
Caroline vervolgt: “Daarnaast is het machtig mooi om te zien dat je als verzorgende of (wijk)verpleegkundige een belangrijke rol speelt bij het zelfstandig maken van ouderen door middel van digitale hulpmiddelen. Hiermee kunnen zorgprofessionals de kwaliteit van leven verbeteren.”
“Het is gaaf om ouderen mee te krijgen in de digitale wereld. Vooral als je hoort dat een oudere blij is als hij of zij niet meer hoeft te wachten totdat de wijkverpleging langs is geweest voor medicatie. Of wanneer een client, door middel van beeldbellen, zijn of haar wond op afstand heeft kunnen laten beoordelen door een dermatoloog. Kortom, door therapietrouw, behandeling thuis en een zinvolle dag invulling zal de zorgprofessional meer tijd krijgen voor de hoog complexe zorg die steeds meer naar huis toe verplaatst. Zodat iedere inwoner van Nederland zijn gezondheid zo dicht mogelijk bij thuis kan ervaren!”
Wil je meer weten over Digitaal Ouder Worden? Ben je benieuwd naar de ontwikkelingen en nieuwe inzichten uit de bijeenkomsten van de werkgroep en actieleergroepen? Houd www.vitavalley.nl/kennisdeling/digitaalouderworden in de gaten voor updates. Wil je meedoen aan één van de actieleergroepen? Stuur dan een mailtje naar skok@vitavalley.nl.