INTERVIEW || Duurzame implementatie is een belangrijk thema binnen het programma van SET-up. Tegelijkertijd is dit een van de meest uitdagende onderdelen voor zorgorganisaties die bezig zijn met het inrichten en het in gebruik nemen van zorginnovaties. Om de knelpunten én bijbehorende oplossingsrichtingen binnen duurzame implementatie in beeld te brengen, is het componentenmodel ontwikkeld binnen het DOW (Digitaal Ouder Worden)-programma.
“Een kapstok om knelpunten mee in beeld te brengen.”
Sanne Kok – voormalig Programmamanager bij VitaValley – oprichter Kok & Partners
“Het componentenmodel helpt antwoord te geven op #hoedan?”, zegt Sanne Kok. Ze is als programmamanager al ruim drie jaar betrokken bij SET-up en oprichter van HVEZ. “Het is de kapstok waar je de knelpunten mee in beeld kan brengen en oplossingsrichtingen kan aandragen. Niet het wiel telkens opnieuw uitvinden, maar samenwerken en elkaar inspireren met hoe het anders kan.” Sanne bedacht de zogeheten ‘Organisatiebloem’ Deze tool vormde de voedingsbodem voor het ontstaan van het componentenmodel als resultaat van DOW. Dit model wordt inmiddels door meerdere organisaties ingezet als monitoringstool en als gespreksmodel voor de uitgangspunten en voortgang van een transformatieproject. Het componentenmodel wordt binnen het programma DOW gebruikt om inzichtelijk te maken welke knelpunten er zijn in de organisatie en waar het stagneert in het implementatieproces.
“We zijn ons steeds meer bewust dat het echt anders moet en het credo ‘digitaal als het kan’ wordt door veel bestuurders omarmt. Echter, als ik in de organisatie achter de schermen kijk, dan zie ik dat alle welbekende knelpunten nog steeds heel reëel zijn”, zegt Sanne. “Geen uitdagingen waar je ‘even’ overheen kunt stappen, maar serieuze knelpunten waardoor digitalisering stagneert binnen een organisatie. Met dit model breng je die knelpunten in beeld, maar laat je ook oplossingsrichtingen uit het werkveld zien met uitgewerkte, concrete cases hoe je het ook anders kunt doen.”
Het model
Het componentenmodel is een interactief model waar je als gebruiker doorheen kunt klikken. Het model bestaat uit de zes thema’s die in elke organisatie terug te vinden zijn: strategie, uitkomsten, structuur, cultuur, mensen en technologie. De zes thema’s bevatten ieder onderwerpen die bij elke implementatie aan bod komen. Die onderwerpen zijn vervolgens voorzien van zowel mogelijke knelpunten als oplossingsrichtingen. Dus: waar gaat het fout en wat voor oplossingen zijn hier in de praktijk al voor gevonden?
“Een mooi voorbeeld hiervan is het onderwerp visievorming. In de praktijk blijkt dat veel organisaties (nog) geen visie hebben beschreven op digitale zorg. Of, als ze het wel hebben, dat deze nog niet is afgestemd op het gehele beleid binnen de organisatie. Gelukkig zijn er nu steeds meer mooie voorbeelden van een mooi beschreven visie en de operationalisering hiervan in de organisatie. Deze kunnen dan dus bij dit onderwerp gedeeld worden zodat het steeds meer mensen en organisaties kan bereiken en we dus niet steeds het wiel opnieuw aan het uitvinden zijn”, legt Sanne uit.
De methode
Met het model krijgt een organisatie grip op het transformatieproces, maar de hoe moet je vervolgens samen gaan ontdekken, benadrukt Sanne. “Er is geen blueprint. Ieder mens is uniek, iedere organisatie is uniek, alleen de componenten en elementen zijn universeel. Wat ik wel heb ontdekt is dat het lerende vermogen van een organisatie van groot belang is. Niet alleen focussen op het implementeren van slim incontinentie materiaal op de afdeling, maar zorgen dat jouw team zelf in staat is om aan de slag te gaan én gemotiveerd is om dit te doen.” Dus vooral de holistische benadering van het organisatiemodel dat eraan ten grondslag ligt, zorgt uiteindelijk voor de duurzaamheid van de implementatie.
Hardnekkige systemen
Volgens Sanne Kok is het daarnaast mogelijk om op den duur wel een soort handvat te ontwikkelen die op meerdere organisatie toepasbaar is. “Je hebt te maken met de hardnekkigheid van bestaande systemen die erop gericht zijn het bestaande systeem te handhaven. Maar, als je uitgaat van de eerder genoemde oplossingsrichtingen en de juiste uitgangspunten neemt, dan kunnen organisaties écht stappen vooruit gaan zetten. Denk bijvoorbeeld aan ‘zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan’. Er zijn echt veel voorbeelden die hierbij inspiratie kunnen geven!”
Kunnen organisaties zelfstandig aan de slag met het model? “Dat kan zeker”, zegt Sanne. “Je kunt zelfstandig de componenten doorlopen en de eigen knelpunten en oplossingsrichtingen in beeld brengen. Zo kun je in ieder geval zorgen voor een helder beeld van de status nu en de wensen voor de toekomst.”
Nieuwsgierig naar het componentenmodel? Download het model hier en open dit met Adobe reader (gratis download). Je kunt dan op de verschillende onderdelen doorklikken.