INTERVIEW || Op 28 september vond de officiële kick-off van het project Revalidatie Thuis bij Revalidatie Friesland plaats. Het afgelopen jaar stond in in het teken van visievorming. Daarna de voorbereiding en personele invulling voor het project Revalidatie thuis. Nu kan de implementatie beginnen. We spreken het team over hun ambitieuze doelen, uitdagingen en geleerde lessen.
Revalidatie Friesland is een revalidatiecentrum dat is gericht op medisch specialistische revalidatie. De hoofdlocatie is in Beesterswaag, de overige locaties liggen in Friesland, Drenthe, Overijssel en Flevoland. “We zijn sinds 2015 bezig met het verkennen van de mogelijkheden om patiënten beter thuis te faciliteren”, vertelt Lucienne Petiet. Ze is leidinggevende bij Revalidatie Friesland en betrokken als projectleider bij het SET-project Revalidatie Thuis. “E-healthtoepassingen die we daarvoor inzetten zijn ons e-revalidatie portaal, beeldbellen en Virtual Reality (VR). De inzet van e-health heeft tijdens Covid-19 een grote vlucht gemaakt. Voor ons was dat gelukkig geen paniekvoetbal omdat we alle middelen tot onze beschikking hadden. We moesten wel in de actiestand komen om alle behandelaren mee te krijgen en onze projectgroep uit te breiden. In deze fase hebben we veel kennis opgedaan en ervaringen opgehaald bij onze behandelaren, artsen, planners, patiënten en leidinggevenden. Dat heeft erg geholpen bij het stuk: wat werkt er wel en wat werkt er niet?”
Eén gedeelde visie
Het revalidatiecentrum doet in 2020 een aanvraag voor een SET Visievorming e-health (voorheen bekend als PréSET) en krijgt deze toegekend. “Dankzij de PréSET kregen we de tijd om onze visie helder te krijgen. We begonnen in 2015 met het streven dat minimaal 20% van de zorg via e-revalidatie moest lopen. Dat is een mooi streven, maar zo’n cijfer is als behandelaar minder interessant”, vertelt fysiotherapeute Karin Benthem. “Ik ging bij mezelf na: waarom doe ik dit eigenlijk? Met precies die vraag zijn we aan de slag gegaan binnen de visievorming. We hebben input opgehaald bij de behandelaren, leidinggevende en cliënten. Daar is één gedeelde visie uit voort gekomen. Blended revalidatie leert de revalidant thuis functioneren. Die ene zin, daar willen we naartoe. Natuurlijk zijn er nog steeds richtlijnen over hoeveel % we digitaal willen ondersteunen, maar uiteindelijk gaat het om die visie. In de praktijk wordt je als behandelaar van zo’n visie veel gelukkiger dan van uitsluitend een X percentage als doel. Die percentages worden pas leuk als je echt gemotiveerd bent en daar helpt zo’n visie dan weer bij.”
Vanuit de SET Visievorming e-health groeit de organisatie door naar de reguliere SET. Wanneer deze subsidie wordt toegekend begin dit jaar, ontstaat de mogelijkheid om het project Revalidatie Thuis verder uit te rollen. Revalidatie Thuis houdt in dat de revalidant het geleerde meteen thuis kan toepassen. “We willen de behandeling zoveel mogelijk op participatieniveau laten aansluiten. Daar heeft de patiënt het meeste aan. Doelen worden sneller behaald en zijn of haar omgeving kan meer betrokken zijn. Daarnaast willen we kijken of behandeltrajecten wat korter kunnen, zodat we sneller een volgende revalidant kunnen behandelen en de wachtlijsten gaan slinken”, vertelt Berthe Swart. Ze is ergotherapeut binnen de kinderrevalidatie en was samen met haar collega Karin Benthem verantwoordelijk voor de SET Visievorming e-health.
Nice to have is voorbij
Lucienne: “Voorgaande jaren gebeurde het werken met e-healthtoepassingen op basis van ‘leuk’, ‘interessant’ en ‘vernieuwend’. Behandelaren hadden de keuze of ze hier wel of niet iets mee wilden doen. Inmiddels is de tijd van nice to have voorbij. Door de SET-subsidie krijgen we de kans om deze innovaties beter in te bedden in het behandelprogramma, zodat iedereen de urgentie voelt om het ook daadwerkelijk in te zetten.”
Volgens Berthe zijn de eerste resultaten met Revalidatie Thuis bij de kinderrevalidatie erg positief. “Kinderrevalidatie is vaak een lang traject van gemiddeld achttien weken. Vanaf tien weken komen ouder(s) en kind om de week. In de tussenliggende weken worden ze gecoacht om zelf met de activiteiten aan de slag te gaan. We maken daarnaast vanaf dag één gebruik van beeldbellen en e-revalidatie, zodat zij hier ook vertrouwd mee raken. We vragen om filmpjes van thuis naar ons door te sturen. We werken ook met een online schriftje, waar andere betrokken zorgverleners, zoals de leraren op school, mee kan lezen en input kan geven. We merken dat we op deze manier veel sneller to the point komen en hele positieve resultaten boeken in behandelingen.”
Enthousiasme werkt motiverend
Hoe reageren behandelaren en cliënten op Revalidatie Thuis? “Je hebt altijd collega’s die het nog moeilijk vinden, dat zien we nu ook. Bij kinderrevalidatie hebben we gewoon gezegd: we gaan het doen. We zijn met een kleine pilot gestart en toen daar positieve reacties op kwamen is het vanzelf verder uitgerold”, vertelt Berthe.
“We zien wel grote verschillen tussen de patiënten. Sommigen omarmen het direct en vinden het leuk om te proberen, anderen hebben dit helemaal niet”, vult Karin aan. “Dat heeft overigens niks met leeftijd te maken, hebben we gemerkt. Het hangt echt af van de persoon en het behandeltraject. Dat verschil in enthousiasme en motivatie zien we ook bij behandelaren. Degenen die enthousiast zijn, zijn ook gemotiveerd om ermee aan de slag te gaan.”
Lucienne: “Voor behandelaren geldt vooral dat ze goed moeten worden geschoold. We merken dat mensen soms angstig zijn over hoe ze online overkomen. Maar ook of zij zelf in staat zijn hun patiënt te helpen als hij of zij er technisch niet uitkomt. Die angst snap ik wel: als jij het zelf niet 100% snapt is dat natuurlijk vervelend. Daar zit een grote vouw die we moeten gladstrijken. Dat doen we onder andere door een scholingsprogramma voor onze behandelaren, maar ook door het inwerkprogramma voor nieuwe behandelaren. Als je bij Revalidatie Friesland komt werken als behandelaar dan ga je gegarandeerd beeldbellen, ons portaal inzetten en van VR gebruik maken.”
“Collega’s moeten tenslotte getraind worden om op een andere manier te behandelen. We gaan steeds meer van behandelaar naar coach. We willen patiënten en het systeem daaromheen de eigen regie geven, mensen in hun kracht zetten. Verschillende behandelaren hebben al een coaching cursus gedaan”, vult Karin aan.
De vaart erin, gas erop!
“We hebben een ambitieus doel”, sluit Karin af. “We willen dat over twee jaar 100% van de werknemers en behandelaren gebruik maakt van e-healthtechnologie. Bij de revalidanten mag dit percentage iets lager liggen, omdat er altijd mensen zijn bij wie het echt niet past. Maar van de revalidanten willen we dat 80% over twee jaar enige vorm van blended revalidatie krijgt aangeboden
Waarom twee jaar, in plaats van de gebruikelijke drie jaar die voor de SET-subsidie staat? Lucienne: “We willen de vaart erin. Gas erop! Drie jaar duurt ons te lang, wij willen het sneller voor elkaar krijgen.”