Donderdag 10 december organiseerde VitaValley het webinar structurele bekostiging e-health. De grote hoeveelheid aanmeldingen voor deze digitale bijeenkomst, maakt de belangstelling voor dit onderwerp duidelijk. “Iedereen is ermee bezig: hoe kom je van een gesubsidieerd traject naar structurele bekostiging van de innovatie die we aan het implementeren zijn?”, aldus Pim Ketelaar, programmadirecteur van VitaValley en voorzitter tijdens het webinar.
Welke stappen kun je zetten om tot een structurele bekostiging van een e-healthtoepassing te komen? Hoe kom je tot goede afspraken, het liefst duurzaam en op lange termijn? Dat is de insteek van het stappenplan contractering dat VitaValley samen met adviesbureau Equalis ontwikkelde. De publicatie van dit stappenplan vormde de aanleiding voor het webinar afgelopen donderdag. Uit een snelle poll aan de start van de webinar blijkt dat ruim 33% van de deelnemers op dit moment al bezig is met structurele bekostiging binnen hun SET-project, en 66% nog niet. Het aantonen van effecten, inzicht in financieringsmogelijkheden en afspraken rondom financiering worden genoemd als de drie grootste uitdagingen bij financiering.
Het stappenplan structurele bekostiging is onder andere gebaseerd op interviews die plaatsvonden met zorgaanbieders die bezig zijn met of spreken over structurele bekostiging. Wat speelt er in het veld, wat kunnen we daarvan leren als het gaat om de stappen die we met elkaar moeten zetten, wat zijn succesfactoren?
De beginstappen zijn cruciaal
Indya Duivenbode, consultant bij Equalis, licht tijdens de webinar kort het interactieve stappenplan en de belangrijkste bevindingen toe. Het stappenplan is gebaseerd op het eerdere stappenplan contractering vanuit de coalitie Vitaal Thuis en is verder aangescherpt op basis van blogs en interviews met SET-up-deelnemers en financiers. “Een van onze belangrijkste conclusies is dat de beginstappen cruciaal zijn. Veel dingen moet je echt aan het begin regelen. Het eerste stuk van het stappenplan is dan ook uitgebreid, daarna wordt het vanzelf compacter.”
“Het eerste stuk van het stappenplan is uitgebreid,
daarna wordt het vanzelf compacter”
– Indya Duivenbode, consultant bij Equalis
Luisteraars worden meegenomen langs de negen belangrijkste tips, onderverdeeld in drie thema’s: aanpak, implementatie en eisen & resultaten. Indya: “In het huidige zorglandschap heb je veel opties qua techniek en innovaties. Het is belangrijk om vast te blijven houden aan je probleem, hetgeen je op wilt lossen. In plaats van het om te draaien naar: er zijn tien mooie e-healthoplossingen, wat willen we veranderen in de organisatie?”
Een ander onderdeel van het stappenplan zijn de financieringsroutes. “Je moet deze goed voor ogen hebben voordat je je business plan opstelt. Wie moet erbij betrokken zijn, welke routes zijn er mogelijk?” Het stappenplan biedt daarnaast meer informatie over de rol en activiteiten van de vier grootste zorgverzekeraars en welke mogelijkheden er zijn wat subsidies betreft. Tenslotte vinden gebruikers ook de blogs terug die ten grondslag liggen aan het stappenplan.
Pim Ketelaar: “Er zijn steeds meer goede voorbeelden van lange termijn bekostiging, van meerjarige contracten met ruimte voor innovatie en de inzet van digitale zorg. Die ketting met goede voorbeelden wordt steeds langer, zeker in vergelijking toen we met de SET begonnen twee jaar geleden.”
Zorgaanbieders starten te laat met nadenken over financiering
Tijdens de webinar worden er aan de deelnemers een drietal uitdagingen voorgelegd die men tegen kan komen bij het maken van afspraken. De eerste stelling luidt: subsidie zorgt ervoor dat zorgaanbieders te laat starten met nadenken over structurele financiering van eHealth. Daar is 42% het ‘mee eens’, 58% het ‘mee oneens’.
Caroline Wuite, manager client en innovatie bij Argos, licht haar keuze voor ‘oneens’ toe. “Als er geen subsidie was geweest, hadden veel zorgaanbieders er helemaal nog niet over nagedacht. Een subsidie is een stimulans om na te denken over de ontwikkeling en implementatie van innovatie. Tegelijkertijd is een subsidie ook van (te) korte duur, dus ik pleit er wel voor dat er binnen het subsidietraject nog meer aandacht wordt besteed aan financiering.”
“Een subsidie is een stimulans om na te denken over
de ontwikkeling en implementatie van innovatie”
– Caroline Wuite, manager client en innovatie bij Argos
Menno Jansen, strategisch programmamanager zorginnovatie bij zorgverzekeraar CZ, beantwoordde de vraag met ‘eens’. “Dat heeft bij ons te maken met onze ervaring. Pas aan het einde van het subsidietraject wordt financiering bij de plannen betrokken. Veel subsidies zijn met name gericht op het aanschaffen van technologie, niet zozeer op het transformatieproces wat er nodig is om die innovatie van de grond te krijgen. Dan kan een innovatie nog zo waardevol zijn voor een cliënt of mantelzorger, als je niet hebt nagedacht over de inbedding of de aanpassingen in het zorgproces, dan werkt het niet.” Volgens Menno Jansen is de SET daar een positieve uitzondering van, waarin gelden minder aan hardware en meer aan transformatie worden besteed.
CZ is betrokken bij een innovatie-traject van Surplus. “Vanaf de start hebben we eisen gesteld aan de bekostiging van e-health. Op drie gebieden voeren we metingen uit: kwaliteit, kosten en toegankelijkheid. Op alle drie die punten hebben we KPI’s afgesproken. Vanaf dag 1 zijn goede afspraken gemaakt en was er helder wat er werd verwacht van kosten, kwaliteit en toegankelijkheid en op basis daarvan is de businesscase opgebouwd. Die is niet vanaf dag één dichtgetimmerd, maar we hebben in ieder geval de verwachtingen helder op papier.”
Menno Jansen geeft tenslotte als tip mee een onderscheid te maken tussen vaste, variabele en semi-variabele kosten. “Aan de ene kant heb je hardware en licenties, aan de andere kant ook blijvende kosten als ondersteuning van je personeel, onderzoek en projectmanagement. Met een subsidie puur voor de inkoop van technologie, heb je die langlopende kosten niet automatisch geborgd.”
Te hoge verwachtingen
De tweede stelling luidt: ‘Zorgverzekeraars verwachten teveel van de effecten van e-health op arbeids- en kostenbesparing’. Zeventig procent van de deelnemers is het daarmee ‘eens’, 30% is het ‘oneens’.
Erik van der Heijden, beleidsadviseur bij Zilveren Kruis, zegt daarover: “Het grote probleem is dat we op maatschappelijk niveau te hoge verwachtingen hebben van het effect van e-health. Ik zie vaak businesscases die wel een erg positief beeld hebben van de realiteit. Het is belangrijk om te kijken wat een reëel effect is en welk effect jij binnen je organisatie verwacht. Voorkomen, verplaatsen of vervangen. Als je het hebt over structurele bekostiging, dan moet het er vooral over gaan: wat ga je niet meer doen of wat ga je anders doen?”
Lieke Boonen, partner bij Equalis, vult aan: “Je mag van e-health verwachten dat het bijdraagt aan maatschappelijke doelen als preventie en zelfmanagement. Maar het is belangrijk om daarover in gesprek te gaan, want je bereikt die doelen niet in één keer. Ik pleit voor meten: wat doe je nu, wat gaat er veranderen, wat is daarvan het effect? Het doel van je interventie is niet een e-healthtoepassing in de praktijk brengen, het doel is iets bereiken – bijvoorbeeld minder patiënten op de poli – dus dat zul je meetbaar moeten maken. Dan verloopt het gesprek met je financier ook anders.”
Pim Ketelaar rondt de webinar af met de kernboodschap: “Het gaat om transformeren, niet om innoveren en implementeren. Gebruik de SET-subsidie en de e-healthtoepassing als hefboom tot die transformatie.” Ketelaar roept gebruikers op om hun ervaringen te delen en te reageren en het plan op die manier te verrijken. “Dit is pas versie 1.0.”
“Het gaat om transformeren, niet om innoveren en implementeren. Gebruik de SET-subsidie en de e-health toepassing als hefboom tot die transformatie”
– Pim Ketelaar, programmadirecteur VitaValley
Pim Ketelaar rondt het webinar af met de kernboodschap: “Het gaat om transformeren, niet om innoveren en implementeren. Gebruik de SET-subsidie en de e-health toepassing als hefboom tot die transformatie.” Ketelaar roept gebruikers op om hun ervaringen te delen en te reageren en het plan op die manier te verrijken. “Dit is pas versie 1.0.”
Meer informatie en verder praten
Het webinar is terug te kijken via deze link en het stappenplan is hier te downloaden. SET-up deelnemers kunnen hun ervaringen en ‘briljante mislukkingen’ onder andere via het online leernetwerk delen en hier met elkaar in gesprek gaan. Voor vragen n.a.v. het webinar en deze publicatie kun je contact opnemen met setup@vitavalley.nl.